Gram Negatif Bakterilerin Genel Özellikleri
Gram negatif bakteriler, Gram boyama yöntemiyle boyandığında pembe veya kırmızı renk alan prokaryotik mikroorganizmalardır. Bu renk farklılığı, hücre duvarının yapısal özelliklerinden kaynaklanır. İşte gram negatif bakterilerin temel özellikleri:
- Hücre Duvarı Yapısı: İnce bir peptidoglikan tabakasına sahiptirler ve bu tabaka dışında lipopolisakkarit (LPS) içeren bir dış zar bulunur. Bu çift zarlı yapı, gram pozitif bakterilerden ayırt edici özelliklerinden biridir.
- Lipopolisakkarit (LPS) Tabakası: Dış zarda bulunan LPS, endotoksin özelliği gösterir ve bakterinin patojenitesinde önemli rol oynar. Bu yapı aynı zamanda bakteriyi dış etkenlere karşı korur.
- Boyama Özellikleri: Gram boyama prosedüründe kristal violet boyasını tutmazlar, alkol ile yıkandığında renk kaybederler ve karşıt boya olan safranin ile pembe-kırmızı renk alırlar.
- Şekil Çeşitliliği: Basil (çubuk), kok (küre), spiral gibi farklı şekillerde bulunabilirler.
- Antibiyotik Direnci: Dış zarlarındaki yapı, birçok antibiyotiğin hücre içine girişini engelleyerek doğal direnç sağlar. Ayrıca beta-laktamaz gibi enzimler üreterek antibiyotikleri etkisiz hale getirebilirler.
- Patojenite: İnsanlarda menenjit, zatürre, idrar yolu enfeksiyonları, gastroenterit gibi çeşitli hastalıklara neden olabilirler. Escherichia coli, Salmonella, Pseudomonas aeruginosa gibi türler önemli patojenlerdir.
- Hareket Özellikleri: Birçoğunda flagella bulunur ve bu sayede hareket edebilirler.
- Metabolik Çeşitlilik: Aerobik, anaerobik veya fakültatif anaerobik olabilirler. Besin gereksinimleri türlere göre değişiklik gösterir.
Önemli Gram Negatif Bakteri Türleri
- Escherichia coli
- Salmonella species
- Pseudomonas aeruginosa
- Klebsiella pneumoniae
- Neisseria meningitidis
- Haemophilus influenzae
- Helicobacter pylori
Klinik Önemi
Gram negatif bakteriler, hastane kaynaklı enfeksiyonların önemli bir bölümünden sorumludur. Antibiyotik dirençlerinin yüksek olması, bu bakterilerle mücadeleyi zorlaştırmaktadır. LPS tabakasının neden olduğu endotoksik şok, ciddi sistemik enfeksiyonlarda hayatı tehdit eden bir durum olarak karşımıza çıkabilir.
|
