Bakterilerin Genel Özellikleri Nelerdir?

Bakterilerin genel özelliklerine girmeden önce, bakterileri kısaca tanımak gerekir. Bakteriler, Monera alemini oluşturan prokaryot canlıların en sık ve en fazla bilinmekte olan sınıfıdır. O kadar yaygındırlar ki dünyamızda bakterinin bulunmadığı yer yoktur diyebiliriz. En çok organik atıkların bol olduğu yerlerde ve sularda yaşarlar. Bununla birlikte, -90 derecelik buzullar içinde ve +80 derecelik kaplıcalarda yaşayabilen bakteri türleri de bulunur. Hava ve su damlacıkları aracılığıyla çok uzak mesafelere taşınabilirler. Bakteriler ilk kez 17. yüzyılda Antoni van Leeuwenhoek tarafından gözlemlenmiş ve şekilleri tanımlanmıştır.

Tek hücreli prokaryotik canlılardır.
Mikroskop yardımıyla gözlemlenebilirler.
Büyüklükleri 0,1 mikrometre ile 10 mikrometre arasında değişir.
3500 milyon yıldan daha uzun süredir yeryüzünde var oldukları bilinmektedir.
O kadar yaygındırlar ki dünyamızda bakterinin bulunmadığı yer yoktur diyebiliriz.
Gökyüzü ve su damlacıkları ile uzak mesafelere taşınabilirler.
-90 ile 80 santigrat derece arasında yaşayabilirler.
Deneysel olarak ilk kez 17. yüzyılda Antoni van Leeuwenhoek tarafından gözlemlenmiş ve şekilleri tanımlanmıştır.
Boyutları normal boyuttaki ökaryot hücrelerin mitokondrileri kadardır.
Enzim sistemleri bulunur, özgün metabolizmaları vardır.
Nükleus ve zar sistemlerine ilişkin organeller bulunmaz.
Yönetici molekül DNA'dır ve nüklear bölgede çıplak olarak bulunur.
Protein, yağ ve karbonhidrat içeren hücre çeperine sahiptirler.
Bazılarında kapsül bulunur.
Sitoplazmada DNA, RNA, ribozom, poliribozom, glikojen ve yağ damlacıkları bulunur.
Hücre zarları kıvrımlarından oluşmuş mezozom ve tilakoid taşıyan yapılar bulunur.
Mezozom, oksijenli solunum enzimleri taşır.
Tilakoid, klorofil taşır.
Flagellum (kamçı) taşıyanlar aktif hareketlidir.
Tek ya da koloniler halinde yaşarlar.

Bakterilerde belirgin bir mitoz bölünme görülmez. Kalıtım maddesi, çekirdek sahası olarak adlandırılan bölgede halka biçiminde çıplak DNA molekülünden ibarettir. DNA'nın uzunluğu bakterinin boyundan yaklaşık 500 kat büyüktür.

Bakterilerin çoğu kamçı olarak adlandırılan uzantılara sahiptir. Kamçılar, bakterilere suda etkin hareket olanağı sağlar. Yuvarlak bakterilerde kamçı meydana gelmediği için hareketleri pasiftir. Kamçı, Bacillus ve Spirillum tipi bakterilerde görülmektedir. Kamçılar bakterinin her yerinden çıkabilir, sadece ucundan demet şeklinde de çıkabilir. Bazıları da tek kamçıya sahiptir. Bakteriler, toz parçacıklarına ya da su damlacıklarına tutunarak havada ve suda uzak mesafelere taşınabilirler.

Bakterilerde metabolik olayları düzenleyen enzim sistemleri, diğer canlıların enzim sistemlerine çok benzer yapıdadır. Bakteriler, tüm hayatsal olayların gerçekleştiği en basit canlı türüdür. Tümü mikroskobiktir, bir hücreli yapıya sahiptir. Büyüklükleri normal ökaryotik hücrelerin mitokondrileri kadardır. Prokaryot hücrelidirler. Yeryüzünde en fazla yer alan canlılardır. Toprağın 5 metre derinliklerinden tatlı ve tuzlu sulara, ölü bitki ve hayvan artıkları üzerinde, dinamik hücreler gibi farklı alanlarda yaşarlar. Sadece basit organel olan zarsız ribozom organelleri bulunur. Bazı bakteri zarlarında solunum enzimleri mezozom etrafında toplanmıştır. Hücre zarı haricinde hücre duvarı bulunur. Yapısı bitkilerdeki benzeri selüloz değil, aminoasit ve glikoz türevlerinden oluşmuştur, peptidoglikandan meydana gelir. Haploid kromozomludurlar. Hücre çeperi haricinde patojen türü bakterilerin yapılarında kapsül bulunur. Kapsüller bakteriyi fagositozdan korur ve yüzeye tutunmasını sağlar.